MBP Kalisz: „MIĘDZY MOSTAMI. Historyczne weduty Przedmieścia Wrocławskiego” – wystawa plenerowa

To jednak nie obrazy z „małej Wenecji”, jak można byłoby sobie wyobrazić przedmieście Wrocławskie sprzed dwóch wieków, lecz bagniste łąki z meandrami starorzeczy Prosny. Te naturalne formacje być może i dodawały uroku tej części miasta, ale z pewnością nie ułatwiały procesów urbanizacyjnych. Z martwą Prosną płynącą wzdłuż ulic Fabrycznej i Tadeusza Kościuszki magistrat pod rządami pruskimi i rosyjskimi uporał się w drugiej i trzeciej dekadzie XIX wieku. Teren konsekwentnie osuszono, by dać możliwość rozbudowy najważniejszego z przedmieść Kalisza – zabudowie przy trakcie na Wrocław.

Mimo że zbudowana w 1828 roku Rogatka Wrocławska biało-czerwonym szlabanem dość wyraźnie wyznaczała granicę miasta, to jeszcze przez dużą część wieku XIX, od mostu Kamiennego do Nowego Światu, nie było na tych terenach zwartej zabudowy podobnej do miasta gubernialnego. Największym bodźcem dla rozwoju nie tylko tej części miasta było połączenie naszego grodu i stolicy żelazną drogą – Koleją Warszawsko-Kaliską. Wówczas w ciągu Śródmiejskiej oraz w pierzejach jej przecznic wyrosły bogate mieszczańskie kamienice, czego dowodem do dzisiaj jest zabudowa ulic: Kazimierza Pułaskiego, Tadeusza Kościuszki, Fabrycznej i Krótkiej. Pojawiły się kina, ogródki piwne, zakłady i fabryki w podwórzach kamienic, towary kolonialne za ladami sklepów, nowe miejsca kultu obok nowych restauracji przy nowo wybrukowanych ulicach.

Tekst: Mateusz Halak
Fot.: Hubert Mościpan

„Tuż za rogiem było wejście do Stylowego… 74 grosze za seans. Dalej była synagoga, a przed i za domem Kowalskich bujny ogród. Wszystko to na zasypanym w XIX wieku starorzeczu Prosny – płynącej wzdłuż ulicy Tadeusza Kościuszki jej odnodze” – opowiada Mateusz Halak, kurator wystawy. „Na wystawę wiodącą przez trzy mosty do Filii nr 3 MBP w Kaliszu przy ulicy Krótkiej zapraszamy wszystkich zakochanych w lokalnej historii. Miraż przedwojennej ulicy Marszałka Józefa Piłsudskiego, czyli dzisiejszej Śródmiejskiej i jej przecznicy – ulicy Krótkiej, to nie tylko fasady budynków, lecz przede wszystkim zaskakujące niekiedy sylwetki ich właścicieli” – dodaje Zenona Kubiak, kierownik Filii nr 3 naszej biblioteki. Kultowe postacie i kultowe miejsca z „Wrocławskiego” odżywają. W monochromatyczne fotografie z tamtego okresu, wspomnienia i niekiedy prywatne archiwalia nadają im barwę. „Oj, długo by mówić o dziejach Krótkiej” – żartują twórcy ekspozycji.