W 2022 roku obchodzimy 200. rocznicę śmierci Józefa Rufina Wybickiego. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, świadom znaczenia dorobku Józefa Wybickiego, w tym jego najważniejszego dzieła, które od 1927 roku jest hymnem Rzeczypospolitej Polskiej, ustanowił rok 2022 – Rokiem Józefa Wybickiego. Józef Rufin Wybicki, którego sylwetkę i dokonania przedstawiamy na wystawie, to nie jedyny bohater naszej ekspozycji. Wraz z autorem polskiego hymnu narodowego przypominamy postać generała Jana Henryka Dąbrowskiego, historię formowania się Legionów Polskich we Włoszech oraz zmian zachodzących w tekście „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”, która od 1927 roku, po ostatecznych korektach, stała się naszym hymnem państwowym. Wśród historycznych postaci, związanych z tamtym okresem dziejowym, nie mogło zabraknąć Tadeusza Kościuszki, Napoleona Bonaparte oraz Karola Ottona Kniaziewicza i jego Legii Naddunajskiej.
Jak napisano w uchwale sejmu: „To Józef Wybicki z gen. Janem Henrykiem Dąbrowskim napisali odezwę do Polaków powołującą się na słowa Napoleona oraz stworzyli zręby Księstwa Warszawskiego”.
Ekspozycja ma także na celu podkreślenie wielkich dokonań bezimiennych żołnierzy, walczących o wolność naszego kraju, którzy tłumnie przyłączali się do zrywów narodowych – Insurekcji Kościuszkowskiej i Powstania Wielkopolskiego, którzy na obcej - włoskiej ziemi, walczyli o przywrócenie Polski na mapę świata.
Wystawa graficznie oparta jest na źródłach pochodzących z zasobów serwisu Biblioteki Narodowej – Polona. Materiały znajdujące się w gablotach uzupełniają treści przedstawione na planszach. Są tu m.in. informacje na temat umundurowania legionistów, hipotez dotyczących pochodzenia melodii, czy prób zmian polskiego herbu i hymnu przez Bolesława Bieruta. Wspominamy także o Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie oraz o wpływie tekstu utworu na mieszkańców Europy w okresie Wiosny Ludów.
Historia Polski to także historia pieśni, które niosły do walki. Śpiewane były ku pokrzepieniu serc oraz stanowiły wyraz buntu. Wspominamy zatem także i o nich – swoistych hymnach państwowych swoich czasów. Są to: „Bogurodzica”, „Gaude Mater Polonia”, „Marsz, marsz Polonia”, „Mazurek Trzeciego Maja” oraz „Rota”.
Wystawę można oglądać w godzinach otwarcia Filii nr 5 Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Asnyka w Kaliszu przy ul. Złotej 26-28 do końca maja 2022 roku.
Ekspozycję przygotowały: Monika Pawlak oraz Anna Katarzyna Raczko.
