Warsztaty koronki czółenkowej odbywają się w salach Biblioteki Miasta i Gminy Jarocin – Jarocińskim Ośrodku Kultury (JOK) lub w Kamienicy Kultury w Jarocinie przez 8 miesięcy (marzec-listopad 2020) 2 razy w miesiącu po 3 godziny. Zajęcia warsztatowe – po rozpoczęciu w marcu – w kwietniu nie mogły się odbyć z powodu pandemii, dlatego zostały przesunięte do listopada 2020. W maju zajęcia odbywały się online oraz za pośrednictwem filmów warsztatowych. Od czerwca odbywają się bezpośrednie zajęcia z Mistrzynią. Jest to niezbędna forma przekazania sztuki frywolitkowej, szczególnie na jej początkowym etapie.

Uczestnicy pod kierunkiem mistrzyni Eugenii Wieczorek będą uczyć się koronkarstwa według harmonogramu działań, poznając kolejne etapy tworzenia tego rękodzieła ludowego. Warsztaty są dostosowane do możliwości uczestników hafciarek i osób chcących spróbować swych sił w tej dziedzinie. Zajęcia pozwolą wymyślić, zaprojektować i stworzyć z nici przy pomocy czółenka – ozdób małych i większych. Powstaną serwety, ozdoby świąteczne, elementy strojów tradycyjnych oraz ozdoby strojów współczesnych. Warsztaty zakończą się stworzeniem koronki frywolitki przez każdego z uczestników 1 zestawu prac złożonego z serwetki, ozdoby świątecznej i elementu stroju tradycyjnego lub współczesnego. Efekty 50 godzin nauki będą zaprezentowane na dwóch krótkich wystawach w Jarocinie i w Kaliszu. Zostaną także sfotografowane i umieszczone w ulotce promocyjnej dotyczącej efektów materialnych warsztatów. Na koniec zadania powstanie reportaż dokumentujący poszczególne etapy działań warsztatowych. Zakładamy, że warsztaty ukończy 12 uczestniczek z terenu Południowej Wielkopolski.

Mistrzyni z uczennicą

Mistrzyni z uczennicą

 

 

 

W czerwcu kolejne bezpośrednie spotkania warsztatowe – 6 i 20 czerwca 2020 godz. 9:00 w JOK w Jarocinie (dzięki uprzejmości Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Jarocin).

TUTAJ ZDJĘCIA

TUTAJ ZDJĘCIA

 

 

 

 

 

Pani Wieczorek opowiada o osiągnięciach we frywolitce

Pani Wieczorek opowiada o osiągnięciach we frywolitce

 

 

W maju pracowaliśmy na warsztatach online.


Mistrzyni frywolitki. Warsztaty koronki czółenkowej z Eugenią Wieczorek z Jarocina

warsztaty koronki frywolitki

warsztaty koronki frywolitki

Warsztaty skierowane są do osób z terenu Południowej Wielkopolski, mających ukończone 16 lat, zajmujących się rękodziełem regionalnym. Warsztaty zakończą się utworzeniem przez każdego z uczestników frywolitkowego zestawu prac złożonego z serwetki, ozdoby świątecznej i elementu stroju tradycyjnego lub współczesnego. Prace pozostaną własnością uczestników. Będą zaprezentowane na dwóch krótkich wystawach w Jarocinie i w Kaliszu. Zostaną także sfotografowane i umieszczone w ulotce promocyjnej. Na koniec warsztatów powstanie reportaż dokumentujący poszczególne etapy działań warsztatowych.

Dzięki ośmiomiesięcznym warsztatom tego trudnego charakterystycznego rękodzieła, uda się wykształcić kolejne pokolenie hafciarek i koronkarek, a być może także zachęcić do działania kolejne zdolne młode osoby, które docenią tradycje ludowe i znajdą nowe zastosowania dla tej pięknej techniki rękodzielniczej. Dzięki zajęciom i przekazywaniu wiedzy młodszym pokoleniom – powstaną nowe prace z koronki. Uczestniczki warsztatów z frywolitki zyskają nowe bezcenne umiejętności i doświadczenie, które będą przekazywać kolejnym pokoleniom.

frywolitka, fot. T.Mażuchowski

frywolitka, fot. T.Mażuchowski

Frywolitka to rodzaj koronki artystycznej wykonywanej przy pomocy czółenka, stąd często nazywana była koronką czółenkową. Jej elementami są węzły (tzw. parki) i pikoty, które łączy się w kółka i półkółka (łuki). Frywolitki są najczęściej białe. Bywają też beżowe i, rzadziej, czarne. Do ich wykonywania używa się cienkich nici (najczęściej jest to kordonek nr 60, 80, 100 lub atłasek). Cienka nitka sprawia, że koronki są bardzo pracochłonne, ale zarazem delikatne i finezyjne. Koronką czółenkową wykonuje się serwetki, kołnierzyki i mankiety, aplikacje oraz wstawki do bluzek, sukienek i spódnic.

Do Polski frywolitki sprowadzone zostały prawdopodobnie w wieku XVIII z Europy zachodniej. Wykonywano je m. in. we Włoszech, Niemczech i Francji, skąd wywodzi się ich polska nazwa. W Jarocinie i okolicy frywolitki spopularyzował przede wszystkim Klub Nauczycielski. Od początku lat osiemdziesiątych działała przy nim sekcja koronki artystycznej. Przez wiele lat z sekcją tą związana była Eugenia Wieczorek. Tam, w roku 1980, poznała tajniki frywolitek, tam też (w latach 1981-1988) przekazywała swoje umiejętności innym jako instruktorka.

grupa frywolitkowa

grupa frywolitkowa

Pierwsze zajęcia frywolitkowe odbyły się w marcu Kamienicy Kultury w Jarocinie. Ponad 20 uczestniczek uczyło się tworzenia pikotów. Warsztaty – przerwane przez epidemię koronawirusa – będą kontynuowane w najbliższym czasie. Więcej zdjęć z pierwszych zajęć TUTAJ

 

Pani Eugenia Wieczorek jest w tej chwili jedną z najlepszych i tylko jedną z kilku w naszym regionie osób, które aktywnie i konsekwentnie zajmują się tym koronką czółenkową.

Eugenia Wieczorek

Eugenia Wieczorek

Od blisko 40 lat profesjonalnie zajmuje się wykonywaniem tzw. frywolitki oraz aktywnie popularyzuje tę tradycyjną sztukę. Z zawodu nauczycielka, była też działaczką Klubu Nauczyciela w Jarocinie, gdzie pełniła następnie rolę instruktorki i kierowniczki. Z twórczością ludową miała kontakt od dziecka – dzięki swojej babce i matce. To babcia nauczyła ją wykonywania polskiej frywolitki. Sama początkowo zajmowała się tkactwem. Później dopiero odnalazła swoją pasję w koronkarstwie – kultywując rodzinne tradycje i rozwijając własne talenty. Spod jej rąk wychodzą serwety, ozdoby ubrań, koszulki na pisanki wielkanocne czy świąteczne ozdoby tworzone według własnych wzorów. Pani Wieczorek od wielu lat współpracuje z Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu. Jako członkini Stowarzyszenia Twórców Ludowych uczestniczy w imprezach ludowych m.in. w Kazimierzu Dolnym czy w Krakowie. Współpracuje także z Muzeum Rolnictwa w Szreniawie czy z Parkiem Etnograficznym w Dziekanowicach.

Mistrzyni z koordynatorką Danutą Wróbel

Mistrzyni z koordynatorką Danutą Wróbel

Do niedawna pełniła funkcję prezesa Wielkopolskiego Oddziału STL w Poznaniu. Ma na swoim koncie bardzo dużo nagród i wyróżnień. Została także wielokrotnie odznaczona. Medal „Zasłużony dla Cepelii” otrzymała w 2009, a rok później została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi za zasługi dla kultury ludowej. Największym uhonorowaniem twórczości Eugenii Wieczorek było przyznanie Nagrody im. Oskara Kolberga w 2013. W 2018 roku otrzymała przyznaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Eugenia Wieczorek wykształciła wiele uczennic – podczas warsztatów szkolnych, przy okazji różnorodnych kursów i szkoleń – popularyzujących tę trudną i efektowną technikę ozdabiania. Jej prace można oglądać nie tylko w Starostwie i w Muzeum w Jarocinie, ale też w Muzeum Pisanki w Ciechanowcu czy w Muzeum Etnograficznym w Warszawie. Wiele prac Pani Wieczorek znajduje się w licznych zbiorach prywatnych. Jej twórczość znana jest w całej Polsce oraz za granicą. Prace pani Eugenii charakteryzują się prawdziwym pięknem koronki, do czego przyczynia się technika i precyzja wykonania.

tekst i opr. Anna Gałczyńska


Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu zaprasza na bezpłatne warsztaty KORONKI FRYWOLITKI organizowane od marca do października 2020 i prowadzone przez twórczynię ludową Eugenię Wieczorek w Jarocinie.

Nabór trwa do 6 marca 2020. Zgłoszenia przyjmujemy mailowo Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. lub pocztą.

Pierwsze zajęcia dla zakwalifikowanych uczestników w sobotę 7 marca 2020 w godz. 9.30-12.30 w Kamienicy Kultury przy Rynku 17 w Jarocinie.

Do pobrania:

regulamin frywolitka

karta zgłoszenia

oświadczenie frywolitka


Zadanie jest realizowane w ramach programu Kultura ludowa i tradycyjna z zadania „Mistrz Tradycji”.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.