UM Kalisz: Ulica Górnośląska w Kaliszu ma 100 lat
Na mocy ustawy z dnia 12 maja 2022 roku, 20 czerwca, obchodzić będziemy Narodowy Dzień Powstań Śląskich. Nowe święto państwowe zostało ustanowione Ku czci bohaterów uczestników trzech Powstań Śląskich, którzy w latach 19191921 wywalczyli przyłączenie części Górnego Śląska do odrodzonej Rzeczypospolitej”. Od 2019 roku obchodzimy rocznice trzech powstań śląskich wielkich zrywów narodowowyzwoleńczych górnośląskiej społeczności walczącej o powrót ich rodzinnej ziemi do Polski.
A czy Kalisz ma związki z Powstaniami Śląskimi? Otóż ma.
14 lipca 1922 r. w prasie ukazała się odezwa kaliskiego Komitetu Obchodu Przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Z tej okazji Rada Miejska Kalisza postanowiła nadać Przedmieściu Wrocławskiemu na odcinku od Rogatki do stacji kolejowej, nazwę ul. Górnośląskiej. To wyjątkowa arteria w historii miasta.
Niemal każde miasto ma swoje charakterystyczne ulice wjazdowe, również Kalisz. Jedną z nich jest obecna ulica Górnośląska. Już w połowie XIII wieku do miasta lokacyjnego od zachodu prowadził trakt wrocławski, który przechodził w Przedmieście Wrocławskie.
Na planach miasta z 1825 r. nazwano je Traktem do Szczypiorny” albo Traktem bitym do Wrocławia”. W związku z rozwojem przemysłowym Kalisza, w 1878 r. wytyczona została w linii prostej ulica Wrocławska. Fakt ten zapoczątkował etap intensywnego zagospodarowania tej części miasta. W 1902 r. zakończono budowę linii kolejowej, łączącej
Kalisz z Warszawą, a na obrzeżach miasta w 1905 r. stanął gmach dworca. Ulica Wrocławska, wiążąc tereny przydworcowe ze śródmieściem, zyskała na znaczeniu. Kalisz, przestrzennie, intensywnie rozwijał się w kierunku zachodnim. Wkrótce kolej Królestwa Polskiego powiązano z kolejami pruskimi i ruch uliczny nasilił się jeszcze bardziej. Szeroka ulica, po obu stronach obsadzona drzewami, szybko stała się miejskim traktem handlowym. W 1922 r. ulicę Wrocławską na odcinku od Rogatki do dworca kolejowego przemianowano na ulicę Górnośląską.
W latach trzydziestych XX w. trzykrotnie niwelowano na Górnośląskiej miejsca bardziej strome, gdyż dominował wówczas ruch ciężkich wozów konnych. Wozy, zwane frachtami, załadowane towarami z kaliskich fabryk musiały pokonać stromizny, kierując się ku dworcowi kolejowemu.
Współcześnie, ulica Górnośląska ma około 1800 m długości i od Rogatki łagodnie pnie się w górę, z różnicą poziomów ok. 30 m. Zaczyna się od skrzyżowania ulic Śródmiejskiej, Harcerskiej i Nowy Świat, a kończy przy zbiegu ul. Podmiejskiej i Wrocławskiej. Biegnie przez dzielnice: Rogatka, Śródmieście, Czaszki oraz osiedla Kaliniec i Adama Asnyka.
Ulica Górnośląska, stopniowo zabudowywana była domami mieszkalnymi. Można tu zobaczyć nieliczne kamienice w stylu secesyjnym oraz budynki modernistyczne. Domy czynszowe, o różnej wysokości, ciągną się po obu stronach ulicy do przecięcia ze Staszica i dalej Polną. Wyżej od lat trzydziestych XX w. stoi wieża ciśnień, w której znajduje się Ośrodek Kultury Plastycznej Wieża Ciśnień im. Bogdana Jareckiego. Po drugiej stronie ulicy, vis a vis wieży w latach siedemdziesiątych XX w. stanął Hotel Orbis Prosna. Dziś w miejscu rozebranego hotelu stoi Lidl”. Nieco dalej po obu stronach zaczynają się bloki z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, a wśród nich wieżowce osiedli Kaliniec i Adama Asnyka. Niemal na końcu ulicy wzniesiono w l. 90. XX w. nowoczesny budynek PKO. Oś widokową ulicy Górnośląskiej zamyka budynek galerii handlowej Amber. Głównym elementem architektonicznym Galerii Amber jest jej narożnik przypomina formą bursztyn. Jednak perełką tego miejsca jest zrekonstruowana zabytkowa kamienica przy ul. Górnośląskiej 71, zwana Gołębnikiem, która po kapitalnym remoncie, zyskała nową funkcję, restauracyjną i usługowo-biurową.
Ulica Górnośląska charakteryzuje się nie tylko różnorodnością zabudowy, ale także przeznaczeniem budynków - od mieszkalnych, po usługowe, handlowe, kulturalne i biurowe. Zmienia się jak całe miasto. To samo możemy powiedzieć o Śląsku, jego różnorodności i bogactwie tradycji, połączenia historii z przyszłością. Miejsca związane w przeszłości ze zrywami lat 1919-1921, ze strajkami z czasów Solidarności” wiążą się dziś z rozwojem i nowoczesnością. Tam, gdzie kiedyś dominował przemysł ciężki, teraz rozkwitają technologie cyfrowe. Zmieniają się epoki, zmieniają się warunki, a śląski duch trwa.
Kaliska jubilatka nierozerwalnie połączyła nasze miasto z historią Górnego Śląska i II Rzeczpospolitej. Jest nie tylko ulicą z historią, ale też ma dobre widoki na przyszłość
Tekst przygotowany na podstawie Kalisz Przewodnik” Władysława Kościelniaka z 2005 r.
Urząd Miasta Kalisza, kalisz.pl/dla-mieszkanca/aktualnosci/ulica-gornoslaska-w-kaliszu-ma-100-lat,50590
Autor: krystian